Ανθρακικό Αποτύπωμα: Επανεξετάζοντας την αλυσίδα εφοδιασμού…
του Δημήτρη Σωτηρόπουλου
(το άρθρο δημοσιεύτηκε στο www.epixeiro.gr στις 11 Οκτωβρίου 2012)
Το Ανθρακικό Αποτύπωμα είναι ένας όρος συνδεδεμένος στην αντίληψή μας με την προστασία του περιβάλλοντος. Όταν συναντάμε κάποιο προϊόν το οποίο αναφέρει το ανθρακικό του αποτύπωμα, συμπεραίνουμε αντανακλαστικά ότι η επιχείρηση που το παράγει έχει αναλάβει δράση για την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής έστω και αν δε μπορούμε να προσδιορίσουμε ακριβώς το εύρος, το είδος ή το μέγεθος των δράσεων της. Σημειολογικά πρόκειται για ένα θετικό γεγονός και οι επιχειρήσεις έχουν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν αυτή τη δυναμική. Οι καταναλωτές δείχνουν ολοένα περισσότερο ενδιαφέρον και ανησυχία όσον αφορά τους κλιματικούς κινδύνους και τις περιβαλλοντικές προκλήσεις. Έως τώρα, δεν υπήρχε κανένα σύμβολο ή ισχυρισμός το οποίο μπορούσε να προκαλέσει «θόρυβο» από μόνο του και κυρίως να παράγει απ’ ευθείας ένα θετικό μήνυμα. Ίσως μόνον η βιολογική γεωργία, όπου ο όρος μόνος του είναι συνδεδεμένος με την «υγεία» και την «ποιότητα». Αυτό αποτελεί καινοτομία από μόνο του.
Αν αφήσουμε το μάρκετινγκ στην άκρη, υπάρχουν πολλαπλά οφέλη στο Ανθρακικό Αποτύπωμα και περισσότεροι δεσμοί με την καινοτομία. Ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι μας δίνει την ευκαιρία να δούμε όλη την παραγωγική διαδικασία σε μια επιχείρηση από ένα εντελώς νέο πρίσμα.
Για να κατανοήσουμε όμως τι ενδιαφέρον και καινοτόμο μας δίνουν τα ανθρακικά αποτυπώματα, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη το πώς προκύπτουν. Όλα τα προϊόντα, από ένα απλό τρόφιμο έως ένα προϊόν υψηλής τεχνολογίας, απαιτούν πρώτες ύλες, εισροές, επεξεργασία, διακίνηση, μεταφορές, παράγουν ενδιάμεσα προϊόντα, εν ολίγοις όλα τα στάδια μιας εφοδιαστικής αλυσίδας. Κάθε υλικό, το οποίο παράγεται, μεταποιείται, μεταφέρεται, παράγει εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είτε ως άμεση είτε ως έμμεση συνέπεια. Υπολογίζουμε λοιπόν όλες τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται σε ένα δεδομένο έτος και τις διαιρούμε με το συνολικό αριθμό των παραγόμενων προϊόντων εντός του έτους αναφοράς. Με τον τρόπο αυτό καταλήγουμε στο ανθρακικό αποτύπωμα του προϊόντος. Αν λοιπόν τοποθετήσουμε το προϊόν στη μέση της εφοδιαστικής αλυσίδας, έχουμε ορισμένες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου οι οποίες προστίθενται στο προϊόν συνέπεια της δημιουργίας του και κάποιες οι οποίες εκπορεύονται από αυτή. Όλες μαζί, συνθέτουν το τελικό ανθρακικό αποτύπωμα του προϊόντος. Αυτά φυσικά είναι μαθηματικά και υπολογισμοί αλλά μας δίνουν μια εντελώς νέα προοπτική για να επανεκτιμήσουμε τη διεργασία παραγωγής.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την περίπτωση της “Walkers”. Πρόκειται για μια μεγάλη επιχείρηση στο Ηνωμένο Βασίλειο, θυγατρική της PepsiCo η οποία παράγει πατατάκια (τσιπς). Το έτος 2007, ως μέρος της πολιτικής του Ομίλου για την προστασία του περιβάλλοντος και στο πλαίσιο της στρατηγικής για την κοινωνική εταιρική ευθύνη αποφάσισαν να υπολογίσουν το ανθρακικό αποτύπωμα των προϊόντων, σε μια κίνηση συμβολική με το πρώτο δημοσιευμένο Εθνικό Πρότυπο για το σκοπό αυτό. Όταν ολοκληρώθηκε το αποτύπωμα «ανακάλυψαν» ότι η δαπάνη ενέργειας για το ψήσιμο των τσιπς ήταν δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με τις υπόλοιπες διεργασίες παραγωγής. Με την περεταίρω ανάλυση αποκαλύφθηκε ότι ο λόγος οφειλόταν στο γεγονός ότι οι πατάτες παραδίδονταν από τους παραγωγούς στη μονάδα παραγωγής με υψηλή σχετική υγρασία και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να απαιτείται περισσότερος χρόνος τηγανίσματος. Η Walkers ζήτησε από τους παραγωγούς να συγκομίζουν και να αποθηκεύουν τις πατάτες με τρόπο ώστε να μειωθεί η υγρασία τους και κατά συνέπεια μείωσε το χρόνο τηγανίσματος κατά 10% και ανάλογα την κατανάλωση ενέργειας. Αυτή η αλλαγή εξασφάλισε στην επιχείρηση εξοικονόμηση της τάξης του 1.2 εκ. £ κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού και 225.000 £ απ’ ευθείας από το λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος ανά έτος!
Όταν παρατηρείς κάτι από μια διαφορετική γωνία χρειάζεσαι νέους τρόπους για να διαχειριστείς τις «ανακαλύψεις». Η καινοτομία μπορεί να αναφέρεται σε νέες τεχνολογίες, βιώσιμη διαχείριση ή σε μια στροφή 180o στον τρόπο που λειτουργεί μια επιχείρηση, με σκοπό να εναρμονιστεί με τις νέες τάσεις και τις προσδοκίες των καταναλωτών. Σε κάθε περίπτωση, το Ανθρακικό Αποτύπωμα αποτελεί ένα ολοκαίνουριο «πολυ-εργαλείο» και οι επιχειρήσεις καλούνται να το αξιοποιήσουν σε όλες τις διαστάσεις του, από την αναπροσαρμογή της αλυσίδας εφοδιασμού έως το μάρκετινγκ και την εταιρική κοινωνική ευθύνη.
Leave a Reply 
